Botox - Siêu mỹ phẩm, siêu thuốc và siêu độc

Sự thật luôn không hề đơn giản. Trong “con người” của botox, một dược chất đa dụng lại luôn tồn tại tính hai mặt như một đặc tính cố hữu.

Lắm tài thì nhiều tật. Cái tật ghê sợ nhất của nó là độc tính giết người đến xứng tầm đẳng cấp.

Ðộc nhất trong các loại độc

Botox là tên gọi khác của botulinum toxin, một nội độc tố của vi khuẩn độc thịt. Đây là một chất độc thần kinh mạnh nhất. Nếu sắp xếp theo hàng các thứ tự gây độc, botox là một trong các chất có độc tính mạnh nhất trong danh sách các chất độc đã được tìm ra. 

Nó là nguyên nhân gây ra chứng ngộ độc trực khuẩn độc thịt mà với liều rất nhỏ có thể gây ra một bệnh cảnh ngộ độc nguy hiểm đe dọa tính mạng con người.

Botox được gọi là chất độc mạnh nhất là vì với một liều rất nhỏ cũng có thể gây ra tử vong. Người ta đã thử nghiệm và thấy rằng, chỉ cần tiêm vào mạch máu với liều 1ng/kg, tức là chỉ bằng 1 phần 1 triệu của gam mà thôi thì hoàn toàn có thể gây ra một cái chết cho một người. Còn nếu hít thở thì chỉ cần nhích lên liều 3ng/kg là đã có thể gây ra tử vong rồi. 

Theo như những tính toán thì chỉ cần một liều trung bình khoảng 90 - 270ng, chưa được 1 phần 1.000 gam có thể đủ làm chết một người nặng 90kg. Thật là quá độc!

Không những thế, nó còn là chất độc gây ra cái chết nhanh nhất mà chúng ta khó lòng trở tay nếu đối tượng đã bị nhiễm. Sở dĩ vậy là vì nó là một chất độc thần kinh điển hình. 

Nó có tác hại trên toàn bộ các synap thần kinh, làm ức chế các bọng hóa học ở màng trước synap, làm ngừng trệ giải phóng các chất trung gian hoá học của hệ thần kinh acetylcholin nên những diễn biến độc hại là vô cùng cấp tính. Gần như không kịp trở tay.

Chẳng những thế mà vào những năm 1940, botox là lựa chọn số một của các nhà hoạt động quân sự, là một nguyên liệu tiềm năng trong chế tạo ra vũ khí sinh học chứa chất độc hoá học làm tê liệt quân thù.

Theo những báo cáo gần đây nhất, botox là chất phải chịu trách nhiệm về cái chết của 28 nạn nhân từ năm 1989 - 2000 do nhiễm độc. Nó cũng chính là thủ phạm gây ra hàng nghìn cái chết vô tội do hậu quả của vũ khí chiến tranh. Trước khi nó thay đổi số phận dưới sự dẫn dắt của các nhà khoa học thì nó đã kịp gây ra biết bao nhiêu là cái chết đầy dữ dội.

Sự sang trang trong số phận của nó có lẽ không thể không nhắc đến công lao của các nhà khoa học. Nó còn được tồn tại cho đến ngày nay chính là nhờ vào công lao của các nhà dược học, y học, da liễu, thẩm mỹ đã giúp nó tồn tại như một dược chất hữu ích. 

Người đã khai sinh cho nó lần thứ hai là chuyên gia nhãn khoa Canada Jean Carruthers và chồng bà, một chuyên gia da liễu người Anh Alastair Carruthers, nghiên cứu tại Đại học Bristis Columbia. Họ là những người mày mò nhất và tẩn mẩn nhất với botox.

Và trong một lần tình cờ, năm 1987, họ đã phát hiện ra rằng, botox có tác dụng làm hết tật máy cơ mi mắt và làm biến mất các nếp nhăn vùng đuôi mắt. Và cũng từ đây, kỷ nguyên mới của botox mở ra. Hiện nay, nó đã là một chất hoá học đa năng nhất của loài người.

Một dược chất đa năng

Botox hiện nay là một mỹ phẩm làm đẹp rất phổ biến. Nó có sức mạnh tẩy và xoá các nếp nhăn hiệu quả đến không ngờ. Nó tuyệt diệu đến nỗi có thể xóa bỏ toàn bộ những vết tích tuổi 50 để trả bạn về độ tuổi 30-40. 

Mặt bạn, khóe miệng hay những nếp rạn nứt, nhăn nheo giữa hai cung mày, chẳng hề gì. Botox có thể giúp bạn. Chính vì tác dụng hay như thế mà hiện nay nó đang được yêu quý đến lạm dụng trong ngành phẫu thuật thẩm mỹ và ngành công nghiệp làm đẹp.

Người ta vô tư chích nó, người ta thoải mái dùng nó, người ta hài lòng với nó. Bởi nó hoạt động dựa trên một nguyên lý quá ư là đơn giản: ức chế co cơ của các cơ dưới da nên nếp nhăn không còn xuất hiện. Cơ còn, da mặt còn nhưng nếp nhăn tự biến mất như thể da vừa được lột mới vậy.

Điều thú vị hơn là nó có thể duy trì tác dụng 3 - 4 tháng sau. Thực là ngoài sự mong đợi. Vì thế mà hiện nay nó đang nổi lên như một cách thức làm đẹp ưa thích nhất, có khả năng đánh tan mọi phương thức làm đẹp khác.

Không những thế, botox còn là một dược phẩm đa dụng. Nó còn được ứng dụng rộng rãi để làm thuốc. Nó là nguyên liệu điều chế ra thuốc giảm đau và chữa tật lác mắt. Nó là tiền chất để chế ra thuốc điều trị chứng ra nhiều mồ hôi tay chân. Nó cũng là thuốc được dùng để giảm bớt tình trạng co thắt cơ, máy cơ. 

Do vậy mà hàng loạt các thuốc hữu dụng khác trong lâm sàng đã được ra đời từ đây như thuốc để điều trị chứng nháy mắt liên tục (cơ mi mắt giật cục liên tục), co cứng cơ gáy, cơ cổ (chứng bệnh cứng gáy) và chứng bệnh ra mồ hôi tay đầm đìa.

Chưa hết, nó còn là thuốc để điều trị chứng bệnh liệt cứng như một rối loạn thường gặp của đột quỵ não, bệnh đa xơ cứng và các trường hợp chấn thương sọ não. Nó ngay lập tức làm mềm cơ và trả lại sự hoạt hoá bình thường cho cơ.

Chính xác là nó làm giảm sự kích thích thần kinh gây co cơ và từ đó làm giảm phần lớn trương lực cơ đã gây ra hiện tượng co cứng này. Botox còn được dùng hữu ích trong bệnh u xơ tiền liệt tuyến, bệnh đau nửa đầu, bệnh co thắt cơ lưng và bệnh đau khuỷu tay do chơi thể thao. Nó xứng đáng được đặt tên cho một cái tên: hợp chất đa hữu dụng.

Nhưng mới nghe như vậy thì có vẻ như nó là một chất hữu ích đầy ưu điểm với loài người. Song sự thật không chỉ đơn giản có vậy. Trong “con người” nó lại luôn tồn tại tính hai mặt như một đặc tính cố hữu của thiên nhiên. Lắm tài thì nhiều tật. Cái tật ghê sợ nhất của nó là độc tính giết người đến xứng tầm đẳng cấp.